• William Rooney
  • Sinn Féin
  • Feabhra 15, 1913

Tá in a ċeann de na ṫuaraib is cinnte ar ċumais uraḋaill na iarraċta a ṫug an coigċrioċoir le sé do ċur ar gcul ar fud tire ar a rug se. Is í an ċead obair a cúirse os a comair í. Is ealas maiṫ ḋo nuair imṫiġeas an spioraid a eongḃuiġeas beo an Náisiúnaċt, ní ḃeiḋ Náisiúnaċt i ḃfad in a diaiḋ. Tá a ḟios againn ar an ṁeid so i stáir ar nduṫċassa. O’n lá gur ċuir an Sacsanaċ a ċos ar Éirinn, níor stad sé riaṁ le dliġṫiḃ do ḋeanaḋ in aġaiḋ ar dteangṫaḋ. Ċoṁ ḟada as naċ raiḃ suim againn ar na dliġṫiḃ Sacsánaċso, do líon Náisiúnaċt na h-Éireann a gorta agus a dúinn le fearaiḃ treunacta fíor Gaeḋealaċ. Ó ṫagamar an duaiḋ ḋo, ní raíḃ in ar Náisiúnaċt aċt cáint aṁáin. Is fíor é tar ċeann go ḃfuil mórán fior-Éireannaċ fós ameasg síl-aiċme na ḃfear a ḋearnaiḋ stáir na h-Éireann ins na sean laeṫiḃ so na croḋaċta aċt beiḋ cuinge an coigcríg ar a mballaiḃ agus beiḋ a ḋliġṫe ag cur dearoileaċta agus do láis ar fud a dtíre ċoiḋċe go gcaiṫfiḋ siad uaṫa a ḃlasa agus a smuainte agus go raċaiḋ siad ar a n-ais aris ċum sean teangṫad binn blasda na n-aiṫreaċ.

Ní fás glúin no céid-bliaġna Naisíunaċt, aċt is fás iliomaid céad bliaḋain í. Atá a freiṁe ins an ann fad ó mar atá a bláṫa ins an aimsir atá againn agus crionfaiḋ an t-aon ceann aca agus eugfaiḋ an ceann eile aċa muna ḃfuil aċa i gcoṁnuiḋe an ġrían ġeal agus an ċré ċineálaċ a ṫug tréine agus treise ċum a maoiḋeanaċta. Ní ṫiuḃraiḋ sí cead ċum a haṫċurṫa b’eigin ḋí ḃeiṫ oileaṁúnte les na sean-ċumasaiḃ d’a congḃail beo. Mar aduḃramar ċeana riġeann gaċ uile aċa so an cumas is mó trí uraḋall; agus má scriostar an soiṫeaċ a beireas iad, ní ḟeudfaid a meud ḟior-ṫréine do ḃeir ċum beoḋuiġeaca náisiúntaċta eidirdealuigeaċta. Is féidir les an gcriċe beiṫ i mbeo ar feaḋ tamall gearr tar éis marbuiġṫe náisiúntaċta, aċt mar ċríonann an crann a ċailleas a ṡug-freaṁaṁail, ins an gcaoi ceadna eugann náisiúnaċta, aċt nuair faġann an uraḋall, a ṫug beoḋuiġeaċt ḋí, bás. Beiḋ a pobal múċta i gcric eile agus ní ḟagann an t-ain túar no cúntás ar haisdir les an eolas do ṫaḃairt go raiḃ an ṁuinntear sin i m-biṫ am riaṁ deanaim stáireaċt dearṁad orra; oir ní ḃeireann an doṁan meas aċt ar na muinntiriḃ a ċuireas súim agus spéir ar na neiṫiḃ a ḃáineas leo-san, les a n-aiṫreaċaiḃ, les a gclannaiḃ agus les a n-dúṫcas san.

(An Críoċ.)