Muna gcaḃruiġiḋ Éire linn, mar sin féin caiṫfeam dul ar aġaiḋ. Ḃí an Ċlann Doṁnaill seo i nAontruim ó uair go h-uair ag caḃruġaḋ leis na Sasanaiġ. Aṁasanna do b’eaḋ na fir calma úd. Ṫángadar ó Alban ar ċuireaḋ Ċuinn Uí Néill ⁊ a aṫar, ⁊ do ċuireadar fúṫa i n-Aontruim ⁊ i nDalriada. Ní raiḃ Seáġan sásta ’na aigne fad do ḃíodar ’sa tír. Do ġéilleadar dó ⁊ do ċaḃruiġeadar leis aon uair aṁáin, aċt ní raiḃ aon ionntaiḃ aige asda. Duḃradar leis náċ raiḃ aon smaċt aige orṫa, ⁊ náċ raiḃ sé riaċtanaċ orṫa caḃruġaḋ leis, aċt le n-a dtoil féin. Do ġríosaiḋ bainríoġain Elís iad i gan ḟios. ‘Seaḋ má’s eaḋ,’ adeir Seáġan leo, ‘greadaiḋ liḃ aḃaile. Ní ḟuil aon ġnó agamsa ḋíḃ feasda.’ Aċt do ċuir na h-Albanaiġ colg orṫa féin ⁊ duḃradar leis do ḃfanfaduis mar a raiḃ aca gan spleáḋaċas dó soin. ‘Do ḃuaḋmar ar d’aṫair-se ċeana ⁊ ar Sussex ’na ṫeannta,’ adeir na h-Albanaiġ dána.

Do leaṫ Seáġan-An-Díomais a ċosa ar Ṁac-An-Ḟiolair, ḃailiġ sé a ṡluaiġte timċeall air ⁊ do ḃris sé isteaċ go h-Aontruim ar nós tuinne fairrge. Ḃuail na h-Albanaiġ leis i nGleanntaise ’na ndreamaiḃ ndísgireaċa ⁊ do fearraḋ caṫ fuilteaċ eatorṫa. Tá sean-ḃóṫar dia ṫuas de’n ḃaile sin Bun-aḃann Duinne, i gcondae Aontruim, ⁊ do ċuir Seáġan-An-Díomais a eaċ cíorḋuḃ, Mac-An-Ḟiolair, ar ċos-in-áirde tar ċorpaiḃ Albanaċ ann, ⁊ fá ṁeáḋon laé ḃí Clann Dóṁnaill ’na sraṫaiḃ sínte timċeall air. Do marḃuiġeaḋ annsúd Aongus Mac Dóṁnaill ⁊ seaċt gcéad d’á ċuid fear, do gaḃaḋ ⁊ do gonaḋ Séamus Mac Dóṁnaill, ⁊ do ṫóg Seáġan leis Soṁairle Buiḋe. An taoiseaċ eile ḃí orṫa. Do b’ḟearr ḋóiḃ d’á dtógfaduis a ċóṁairle ⁊ greadaḋ leo as a ṡlíġe, ⁊ do b’ḟearr dó soin leis é, mar do b’iad fuiġleaċ na buiḋne úd do ṁairḃ le feall é féin ḋá ḃliaḋain ’na ḋiaiḋ súd.

Ní raiḃ sé an uair seo aċt oċt mbliaḋna déag ar ḟiċid d’aois, ⁊ ní raiḃ aon ḟear i n-Éirinn ba ṁó cáil ⁊ cúṁaċt ’na é. Leig na Sasanaiġ orṫa go raḃadar go mór leis. Ḃí aṫas orṫa ar dtúis gur ṁill sé Clann Dóṁnaill ó Alban ⁊ do ġáireadar leis. Ṫuig Seáġan go dian ṁaiṫ iad. Ní gan fáṫ do cúmaḋ an sean-ḟocal úd―‘dranntán madra gáire Sasanaiġ.’ ‘Is maiṫ an rud,’ ar siadran, ‘Clann Dóṁnaill do ḃeiṫ claoiḋte mar níor ḃ’ḟios ḋúinn cá h-am do ċaḃróċaduis leis na h-Éireannaiġ, aċt mar sin féin beiḋ Ó Néill ró-láidir ar fad anois.’

Is truaġ ná’s ġniḋ sé caradas le taoiseaċaiḃ Éireann an uair seo. I n’ionad soin ċrom sé ar a ċur d’ḟiaċaiḃ orṫa géilleaḋ ḋó gibé olc maiṫ leó é. ‘Caiṫfiḋ taoisiġ Ċonaċt a gcáin bliaḋantaṁail do ṫaḃairt doṁsa mar ba ġnáṫaċ leo do riġṫiḃ Ulaḋ,’ ar seisean. D’eitiġ na Conaċtaiġ é ⁊ ṗreab sé go h-obann i láṫair ṫiġearna Ċloinn Riocárd, an fear ba ṫreise i gConaċt, ⁊ ṁill sé é gan puínn duaiḋ. Do ċreaċ sé Tír Ċonaill ins an mbliaḋain gcéadna (1566), ⁊ ṫáinig sgannraḋ ar Ṡasana. Do ġríosaiḋ Elís Iarla Fearn Muineaċ, Maguiḋir, le h-eirġe ’na aġaiḋ aċt do meileaḋ an Maguiḋir fá mar do ṁeilfeaḋ bró ṁuilinn dornán coirce.

Do b’é Sydney ḃí ’na Ardiuistís arís ar Éirinn an uair úd i n-ionad Sussex, ⁊ ḃí aiṫne ṁaiṫ aige ar Ṡeáġan. Ċuir sé teaċtaire riaġaltais d’ár ḃ’ainm Stukeley ċuige le h-áiteaṁ air ḃeiṫ réiḋ. ‘Ná h-eiriġ amaċ i naġaiḋ na Sasanaċ ⁊ ġeoḃair giḃé níḋ do ṫeasduiġeann uait,’ ar Stukeley. ‘Déanfar Iarla Ṫír Eoġain díot má’s maiṫ leat é.’ Ċuir Seáġan srann as ⁊ laḃair sé go neamaṫaċ. ‘Bréagán is eaḋ an Iarlaċt soin,’ ar seisean. ‘Do ġníḋeaḃair iarla de Ṁac Cárṫaiġ i gcúige Muṁan, ⁊ tá buaċaillí aimsire ⁊ fir capall agamsa atá ċóṁ maiṫ d’ḟear leis sin. Do ṁeasaḃair mé ċroċaḋ nuair do ḃí greim agaiḃ orm. Ní ḟuil aon ṁuiniġin agam as ḃur ngeallaṁna. Níor iarras síoṫċáin ar an mbainrioġain aċt d’iarr sise ormsa í ⁊ is siḃse féin do ḃris í. Do ṫiomáineas na Sasanaiġ as an Iúḃair ⁊ as Dúndroma ⁊ ní leigfead dóiḃ teaċt ar n-ais go deo. Ní leóṁfaiḋ Ó Doṁnaill ḃeiṫ ’na ḟlaiṫ arís ar Ṫír Ċonaill mar is liomsa an áit sin feasda. Ná bíoḋ aon ṁearḃṫall ort gur liomsa cúige Ulaḋ. Ḃí mo ṡinnsear roṁam ’na riġṫiḃ uirṫe. Do ḃuaḋas í lem’ ċlaiḋeaṁ ⁊ lem’ ċlaiḋeaṁ do ċoingḃeóċad í.’

Giḋ go raiḃ Sydney ’na ḟear an-ṁisneaṁail, ṫréan, ḃí a ċroiḋe ’na ḃéal aige nuair d’innis Stukeley ḋó an cóṁráḋ soin. ‘Muna ndéantar árd iarraċt beiḋ Éire imṫiġṫe as ár láiṁ. Is le h-Ó Néill Ulaḋ go léir ⁊ caiṫfear é ċosg,’ ar Sidney le h-Élíse. ‘Buail é láiṫreaċ,’ ar sise. Do ṡeól sí dream Sasanaċ anall ⁊ do ḃailiġ Sidney fir as gaċ áird i n-Éirinn, Sasanaiġ ⁊ Éireannaiġ, mar is iomḋa taoiseaċ do ċaḃruiġ leis. Do ḃí cuid aca leisgeaṁail go leor ċum an ġnóṫa aċt do b’éigean dóiḃ beartúġaḋ orṫa ċum caḃarṫa le Sasana fá mar do ġníḋid indiu.

Táṫar ċúgat, a Ṡeáġain-An-Díomais, a ṁarcaiġ an ċlaiḋiṁ ġéir, gléas Mac-An-Ḟiolair, ⁊ cóiriġ do ḃuiḋean ḃeag laoċ. Ní ḟuil agaiḃ aċt neart ḃur gcuisleanna féin, mar náċ ḃfuil caḃair ’ná congnaṁ díḃ ó éinneaċ lasmuiċ.

An Ṗáḋail do goirṫiḋe ar ċeanntraiḃ na Sasanaċ timċeall Ḃaile-Aṫa-Cliaṫ. Do léim Seáġan isteaċ innte ar nós tóirníġe. Do raoḃ ⁊ d’argain sé í go ballaiḋe Ḃaile-Aṫa-Cliaṫ. Ṫug sé iarraċt fá ḋaingean na Sasanaċ i nDundealgain ⁊ ḃí bruiġean áir aige le Syndey cois an ḃaile sin. Ḃíṫeas ró-ṁaiṫ do Ṡeáġan annsúḋ, ⁊ cuireaḋ ar gcul é le duaḋ, aċt d’imir sé éirleaċ ar ṡluaġṫaiḃ Sydney sul ar ḋruid sé leis. Lean Sydney ar aġaiḋ. Do ġluais sé ṫré Ṫír Eóġain, ⁊ as soin go Tír Ċonaill, i n-ainḋeoin Ṡeáġain, aċt do lean seisean gaċ órlaċ de’n tslíġe é ⁊ ba ḃeag an suaiṁneas do ṫug se ḋó ar feaḋ an turuis. Níor ṫeasbáin sé riaṁ roiṁe sin cleasa cóṁraic níos feárr ’ná an uair seo. Ḃí Sydney ⁊ a ṡluaġ líonṁar cráiḋte tuirseaċ ó ḟoġanna obanna Ṡeáġain. Do ḋruid sé i ngár dóiḃ láiṁ le Doire ⁊ ṫug caṫ ḋóiḃ. Bruiġeann ġarg do b’eaḋ í, mar do ṫuit a lán fear ar gaċ taoḃ, ⁊ ṡaṁluiġ Seáġan go raiḃ an buaḋ leis, aċt faire go bráṫ! féaċ an dream so ag teaċt aniar air―na Tír Ċonailliġ ċruaḋa fá Ó Doṁnaill do ḃí i gcómnuiḋe ’na ċoinniḃ―⁊ briseaḋ ar Ṡeáġan fá ḋeireaḋ. Do ḋruid sé leis ar gcúl go bealaiġe Ṫír Eóġain ag dranntan ar Sydney. Ḃí sé ċóṁ neaṁeaglaċ soin, ⁊ ċóṁ muiníġneaċ soin as féin go raiḃ faitċios ar na Gallaiḃ teaċt ’na ġoire ⁊ do ġluaiseadar orṫa go Baile-Aṫa-Cliaṫ arís gan puinn do ḃárr a dturuis aca. ‘Cuirfead rian mo láṁ orṫa fós,’ adeir Seáġan. ‘Ní raċaḋ aiṫid aca ar n-ais muna mbiaḋ na cuirpṫiġ sin i dTír Ċonaill; tá sáiṫe beaċ annsoin atá am’ ċráḋ ⁊ am’ ċealg le fada, aċt bain an ċluas díom, go múċfad iadsan ar ball.’