(18 BEALTAINE, 1912)
Tuilleaḋ fós de’n ġríosaḋ agus de’n imḋeargaḋ annso síos.
Cad tá fir óga na haimsire so do ḋéanaṁ ar son a gcine agus ar son a n-aṫarḋa? Dadaṁ. Dream beag díoḃ ag saoṫruġaḋ na Gaeḋilge, aċt a ḃfurṁór sin dílis do Ṡasanaiḃ. Dream beag eile ag cur cleas lúiṫ nGaeḋealaċ ar aġaiḋ, aċt a ḃfurṁór sin gan Gaeḋilg aca agus roinn ṁór ḋíoḃ dílis do Ṡasanaiḃ. Dream an-ḃeag ag cuidiuġaḋ le muinntir Sinn Féin, beagáinín Gaeḋilge ag a ḃfurṁór aċt Béarla ḋá ċleaċtaḋ aca. Dream is luġa fós ag leanṁaint de Ċumannaiḃ Wolfe Tone; gan Gaeḋilg ag a ḃfurṁór, agus Béarla ḋá ċleaċtaḋ aca de ġnáṫ. Dream ċoṁ bídeaċ sin gur beag naċ n-áiriṁeoċṫá ar ṁéarannaiḃ do ḋá láiṁ iad, dá ċur rómpa beagán do ḋéanaṁ ar son na hÉireann i gCumann na Saoirse;1 gan ḋá ċleaċtaḋ aca sin aċt Gaeḋealg agus gan éinne aca ag géilleaḋ do ċuṁaċt Gall. Sin a ḃfuil d’ḟearaiḃ óga ag cosaint an ċaṫa indiu .i. a dó nó a trí de ṁíltiḃ idir na Cumainn sin ar fad. Tá an ċuid eile d’ógḃaiḋ Éireann ag caḃruġaḋ le Gallaiḃ.
Níor áiriṁiġeamar Connraḋ Aonta Gaeḋeal, óir is fíor-ḃeagán d’ḟearaiḃ óga na hÉireann leanas de sin. Níor áiriṁiġeamar Connraḋ Uilliam Uí Ḃriain, óir is luġa fós d’ḟearaiḃ óga leanas de sin. De ṁuinntir Sinn Féin nó de Ċumannaiḃ Wolfe Tone is mó leanas an ógḃaḋ, an méid díoḃ ċuireas suim i gcúrsaíḃ poilitiḋeaċta. Neaṁ-ṡuim na ḃfear n-óg i ndáltaiḃ poilitiḋeaċta an ċoṁarṫa is measa dá ḃfeicimíd i nÉirinn indiu. Coṁarṫa ṁeaṫtaċta is eaḋ í sin. Tá ógḃaḋ Éireann meaṫta. Ní ṁaireann misneaċ ionnta. Ní ṁaireann dóċas ionnta. Ní ṁaireann dúṫraċt ionnta. Tá a ḃfurṁór ag caḃruġaḋ le Gallaiḃ, agus an méid díoḃ atá ag caḃruġaḋ le Gaeḋealaiḃ caḃróċaid an ḟaid naċ mbéiḋ orṫa aon ní d’ḟulaing ná iad féin ná a gcuid féin ná a gcáirde gaoil do ċur i gconntaḃairt. Is lag an crann seasta d’aon ċúis a leiṫéid sin de ḋream.
Glacaḋ ógḃaḋ Éireann misneaċ. Cuiridís gníoṁ rómpa. Is cuma cia an saġas gníṁ muna mbíonn claḋaireaċt ag baint leis. Is cuma cia an cumann ina raċaiḋ aċt obair do ṫarraing ċuca. Tá obair le déanaṁ i gConnraḋ Aonta Gaeḋeal. Téiġeaḋ drong de’n ógḃaiḋ ann agus déanaidís gníoṁ. Tá obair le déanaṁ i gCumann Sinn Féin. Téiġeaḋ drong eile de’n ógḃaiḋ ann agus déanaidís gníoṁ. Tá obair le déanaṁ i gCumann Wolfe Tone. Téiġeaḋ an treas drong de’n ógḃaiḋ ann agus déanaidís gníoṁ. Tá obair le déanaṁ i ḃFiannaiḃ Éireann. Téiġeaḋ an ceaṫraṁaḋ drong de’n ógḃaiḋ ann agus déanaidís gníoṁ. Tá obair le déanaṁ i gCumann na Saoirse. Tagaḋ dream ċugainn as gaċ dream de na ceiṫre dreamaiḃ réaṁráiḋte agus le congnaṁ an Árd-Ríoġ déanfaimíd gníoṁ.
1 Cumann beag do ċuir Pádraic Mac Piarais ar bun 2 Aibreán, 1912, ‘ċum buiḋne Gaeḋilgeoirí do ṫaḃairt le ċéile ċum a gconganta do ṫaḃairt ċum saoirse Gaeḋeal do ḃaint amaċ.’ Ḃí Ua Raṫġaille, Éamonn Ceannt, Conċoḃar Colbárd agus Peadar Ó Maicín ar an gCumann soin freisin.